Rens Savenije is commercieel directeur bij Ventolines. Dit adviesbureau ondersteunt hernieuwbare-energieprojecten van de vroegste ontwikkelingsfase en financiering tot en met bouw en assetmanagement. Ook hij ziet het aantal grootzakelijke batterijpro-jecten sterk toenemen

Grote druk
Savenije: ‘Wind en zon op land hebben het moeilijk. De grote windparken zijn nu wel gebouwd. Met het stimuleringsbeleid van dit moment, en vanwege onduidelijkheid over milieunormen, komen nieuwe ontwikkelingen moeizaam van de grond. Dat geldt ook voor zonneparken, onder meer als gevolg van steeds meer maatschappelijke weerstand en grote druk op de verdiensten door het toenemend aantal uren met negatieve energieprijzen. Voor grootschalige batterijen zijn de kaarten echter anders geschud; heel veel wind- en zonneparken zijn druk bezig om een batterij toe te voegen.’

Onder nul
Het aantal vollasturen van wind is groot. Dat maakt de businesscase van een batterij bij een windpark goed, vertelt Savenije. De batterij kan rechtstreeks laden uit het windpark en zo hoge transportkosten voor netgebruik omzeilen. Voor zonneparken zijn batterijen interessant om de druk op de businesscase deels te verlichten — meer inkomsten uit zonnestroom worden gehaald door die tijdelijk op te slaan als de prijs slecht of onder 0 is en die later in te voeden bij goede prijzen.

Keerpunt
Ook voor Ventolines is de ondergrens van batterijprojecten zo’n 10 megawatt. Daaronder vallen dus ook grote standalone opslagsystemen; systeembatterijen van 100 megawatt en groter die actief worden ingezet op de onbalans-, day-ahead- en intradaymarkten, en tevens steeds vaker op lokale flexibiliteitsmarkten om netcongestie te verlichten. Savenije sluit aan bij de constatering van Bosschaart; het verdienmodel van deze batterijen is lastig vanwege de hoge nettarieven. Hij spreekt echter ook over een recent keerpunt dat deze ontwikkelingen nu vlot trekt.

Financial close
Hoogspanningsnetbeheerder TenneT voerde in 2024 een nieuwe contractvorm in: het tijdsduurgebonden transportrecht (TDTR). Aangeslotenen krijgen 50 procent korting op de transportkosten. Daar staat tegenover dat ze door TenneT tot 15 procent van de tijd te maken kunnen krijgen met beperkingen in netgebruik tijdens piekuren. TenneT heeft 9,1 gigawatt TDTR te verdelen en daarvan wordt ongeveer 6 gigawatt toegekend aan batterijen. Savenije: ‘Daardoor kunnen standalone projecten nu wel rondgerekend worden en tot financial close komen. Ook wat deze opslagsystemen betreft, is het beeld dus positief. De komende jaren gaan meerdere grote standalone projecten gerealiseerd worden. De eerste daarvan zijn nu in aanbouw en worden in 2026 en 2027 opgeleverd. De grote vraag is wat er na 2030 gaat gebeuren.’

Afvlakking
Er moet nog heel veel zon en wind bij om de energietransitie te realiseren, aldus Savenije. Dat geldt dus tevens voor batterijen, om vraag en aanbod van elektriciteit te balanceren, volatiliteit en prijzen te dempen, leveringszekerheid te kunnen blijven garanderen en netcongestie te verzachten. ‘Zoals het er nu uitziet, gaat de uitrol van standalone batterijen vanaf het einde van dit decennium stagneren wanneer de projecten mét TDTR zijn gerealiseerd en de nettarieven blijven stijgen. Ontwikkelaars zonder TDTR-capaciteit gaan al de grens over, waar de voorwaarden beter zijn. Het is belangrijk nu al beleid te maken voor de lange termijn; bedrijven willen zekerheid en deze projecten komen niet van de ene op de andere dag tot stand.’