Een offshore windpark in combinatie met floating solar is extra duurzaam, commercieel interessant en maakt meer kans om een tender te winnen. Maar wat zijn de juridische en financiële consequenties? Dat analyseerden wij voor United, een door de EU gefinancierd project. Vandaag laten we junior legal counsel Pelle van den Heuvel alvast een preview geven van onze bevindingen.

Executive summary

• Ventolines analyseerde de juridische aspecten van floating solar op zee.
• Dit deden we voor United, een project dat is gefinancierd door de EU.
• Ons legal team onderzocht de juridische mogelijkheden bij zes scenario’s.
• Met name greenfield scenario’s zijn kansrijk: solar voor nieuwe windparken.

Offshore wind + solar meer kans tenders te winnen

De combinatie van floating solar bij offshore windparken wint in hoog tempo aan populariteit. Logisch, want het is een efficiënter en dus duurzamer gebruik van de ruimte op zee. Dit is ook terug te zien in de regelgeving voor aanbesteding van windparken. Initiatiefnemers winnen een tender eerder als ze een zonnepark naast het windpark leggen.

Combineren in plaats van concurreren

Die combinatie van functies is dan ook de focus van het onderzoeksproject waarvoor wij deze juridische en financiële analyse maken; United. De naam zegt het al: het doel van dit project is het verenigen van activiteiten die nu concurreren om ruimte in de zee. In verschillende landen worden daarom pilotprojecten ontwikkeld in de Europese zeegebieden, met als doel ‘ocean multi-use’.

Mede gefinancierd door de EU

De pilots zijn erop gericht om de duurzaamheid te vergroten en efficiënter om te gaan met bestaande middelen, om zo commercieel interessante business cases te ontwikkelen. United wordt deels gefinancierd door Horizon 2020, het omvangrijke onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie.

Pelle van den Heuvel, een van onze junior legal counsels

De publicatie van onze analyse voor dit project staat gepland voor november 2023. Vandaag laten we Pelle van den Heuvel, junior legal counsel bij Ventolines, er alvast over vertellen: “In de duurzame energie ontwikkelt alles zich zo snel dat het van belang is om in kaart te brengen hoe de regelgeving die de overheid ontwikkelt er in de praktijk uit zou gaan zien. Want je kunt eindeloos wetgeving ontwerpen. Maar in de praktijk zal het toch anders zijn dan hoe het op papier bedacht is.”

De wet Windenergie op zee

”Bij dit project analyseerde Ventolines de contractuele aspecten en omgevingsrechtelijke consequenties van de combinatie offshore wind en floating solar. Windparken worden namelijk gereguleerd door de Wet Windenergie op zee. Maar die reguleert alleen windmolens. Hoe werkt het juridisch als je aan een windpark drijvende zonneparken toevoegt?”

Ecologische aspecten van floating solar op zee

“Daarom is voor het zonnepark een aparte watervergunning nodig,” vertelt Van den Heuvel: “In de watervergunning staan onder andere ecologische vereisten, en daarin onderscheidt floating solar zich van een windpark, omdat de pv-panelen het water bedekken. Dat kan bijvoorbeeld algvorming veroorzaken en daar moet rekening mee worden gehouden bij de ontwikkeling. Door de opstelling van de panelen hierop af te stemmen, bereikt er toch voldoende zonlicht het water.”

Zes scenario’s voor solar op zee

“Onze legal en finance experts hebben zes scenario’s uitgewerkt. Eén kon al meteen worden geëlimineerd. Dat is de stand-alone optie, waarbij het zonnepark zelfstandig aansluit op een onderstation van TenneT. Dat kan niet, op basis van de huidige regelgeving. Dan is er een semi-stand-alone mogelijkheid, waarbij het zonnepark aansluit op de bekabeling van het windpark. Bij het derde scenario sluit je het zonnepark aan op één of meer windturbines.”

“De voornaamste mogelijkheid voor floating solar op zee is toch echt aansluiting op een windpark dat nog in ontwikkeling of aanbouw is.”
– Pelle van den Heuvel, junior legal counsel Ventolines

Greenfield versus brownfield locaties

“Die drie verschillende scenario’s kun je weer opdelen in ‘greenfield’ en ‘brownfield’, waarbij brownfield betekent dat het windpark er al ligt. Bij greenfield gaat het om een nieuw te bouwen windpark.”

“Uit onze analyse blijkt dat de voornaamste mogelijkheid toch echt is om het zonnepark aan te sluiten op het windpark. En dat is juridisch interessant,” vertelt Pelle van den Heuvel, “want het windpark heeft de overeenkomst met TenneT en is aangesloten op het door TenneT beheerde net op zee. Het zonnepark is afhankelijk van wat die twee partijen afspreken met elkaar.”

Floating solar aansluiten op bestaand windpark

Floating solar aansluiten op bestaande windparken in de Noordzee is nauwelijks mogelijk, vertelt Van den Heuvel, om financiële redenen: “Het windpark heeft dan al een contract gesloten met TenneT en afspraken gemaakt met financiers. Voor die partijen wordt het een risico als daar ineens nog een zonnepark bij komt.”

Het meest kansrijk zijn greenfield scenario’s

Greenfield scenario’s zijn daarom het meest kansrijk, volgens Pelle van den Heuvel: “Het windpark is dan nog in ontwikkeling en er kunnen nog afspraken over solar worden gemaakt.”

“Wetgeving volgt technologie. In deze sector, waar de technologische ontwikkelingen razendsnel gaan, ben je daarom altijd aan het pionieren.”
– Pelle van den Heuvel, junior legal counsel Ventolines

Voorsprong in de markt

De kennis die we hebben opgedaan geeft ons een voorsprong in de markt, waar onze klanten nu al van profiteren. Pelle van den Heuvel: “We doen dit project sinds 2020. Sinds die tijd volgen we alle ontwikkelingen op juridisch, financierings-technisch en technologisch gebied op de voet. Wij weten hierdoor alles over de regelgeving én wat de gedachte erachter is. Dat is expertise die van fundamenteel belang is voor het winnen van tenders. Ventolines heeft nu projecten lopen waarin we die kennis al toepassen.”

Altijd aan het pionieren

“En dat vind ik ook zo interessant aan het juridische vak. De wetgeving volgt de technologie. Je hebt altijd eerst een uitvinding en daarna komt er regelgeving voor. Als je op gebieden zoals duurzaamheid werkt, waar de technologische ontwikkelingen razendsnel gaan, dan ben je eigenlijk altijd aan het pionieren.”

Profiteer ook van onze juridische expertise in duurzame energie, offshore, nearshore of onshore; neem gerust contact op om van gedachten te wisselen over uw en onze ambities in groene energie. Mail een van onze experts, of bel Ventolines. Een korte videomeeting om kennis te maken is ook mogelijk.

Ventolines heeft de expertise in huis om de regie over alle aspecten van uw project in duurzame energie te voeren. Van haalbaarheidsstudie tot bouw, en van contractering tot asset management. Voor het project op deze pagina ging het om: