De energietransitie in Nederland gaat in volle vaart vooruit. De initiatieven voor het opwekken van duurzame energie worden steeds omvangrijker en daardoor vaak ook complexer. Die toename in omvang juichen we alleen maar toe, want daarmee kan de energietransitie versnellen. Gelukkig zijn we ook in staat om de complexiteit voor onze opdrachtgevers te beheersen.

Een mooi voorbeeld van groei in omvang en complexiteit is Windplan Groen. Dit plan is onderdeel van het totale Regioplan Windenergie in Flevoland en bestaat in totaal uit 86 nieuwe windturbines verdeeld over elf windparken.

Om de groene stroom die windparken genereren aan het elektriciteitsnet te leveren, vraagt normaliter elk windpark afzonderlijk een aansluiting aan bij de netbeheerder. Deze is volgens de wet verplicht de aanvragen van projecteigenaren of initiatiefnemers te honoreren. Echter, in het geval van Windplan Groen stelde de netbeheerder slechts één aansluiting beschikbaar voor het gezamenlijke initiatief met de elf windparken. We zien dat een dergelijke situatie vaker voorkomt en daarmee is dit een typisch voorbeeld van toegenomen complexiteit.

Een interessante oplossing voor deze uitdaging is het ontwikkelen van een gesloten distributiesysteem als onderdeel van het duurzame energieproject. Dit is zowel voor wind- als zonneparken mogelijk. In dit artikel ontdekt u hoe dit in zijn werk ging bij Windplan Groen en wat Ventolines daarin voor de projecteigenaren heeft betekend.

Wat is een gesloten distributiesysteem?
Voordat we dieper ingaan op de oplossing die voor Windplan Groen uitkomst bood, omschrijven we wat een gesloten distributiesysteem is en wat dat aan wettelijke verplichtingen met zich meebrengt.

Onder een gesloten distributiesysteem (GDS) verstaan we een particulier elektriciteitsnet dat binnen een geografisch afgebakend gebied valt, maximaal 500 aansluitingen bevat en waarbij geen huishoudens zijn aangesloten.

Volgens de wet (uitgevoerd door Autoriteit Consument en Markt (ACM)) dient de eigenaar van het electriciteitsnet een (regionale) netbeheerder aan te wijzen. Dit vanwege de kennis en ervaring die nodig is om het electriciteitsnet te beheren en de vrije toegang te waarborgen. ACM kan hiervoor een ontheffing verlenen wanneer de eigenaar van het gesloten distributiesysteem kan aantonen zelf aan de voorwaarden te kunnen voldoen. Dit betreft bijvoorbeeld voorwaarden op het gebied van nood- en calamiteitenplanning en het garanderen van de stabiliteit van het hoogspanningsnet.

Situatieschets Windplan Groen
Windplan Groen is een initiatief van de provincie Flevoland samen met de gemeenten Dronten en Lelystad om bij te dragen aan de doelstelling van de overheid voor het genereren van 16% hernieuwbare energie in 2023. Bij de ontwikkeling stonden we voor de uitdaging om voor het hele project met één aansluiting van de netbeheerder te werken. Zo ontstond de noodzaak om de geleverde energie al voor de netaansluiting te bundelen.

Een gesloten distributiesysteem biedt in zo’n geval uitkomst. Om de elektriciteit van alle windparken te distribueren naar het bestaande hoogspanningsnet via een enkele aansluiting, is een transformatorstation nodig als tussenstap. Zo’n transformatorstation verzamelt de aangeleverde energie en zet het om naar de juiste spanning om zodoende aan te kunnen sluiten bij de hoogspanningsnetbeheerder. Daarnaast heeft het transformatorstation de functie van het monitoren en beveiligen van het GDS-net.
Uiteindelijk hebben acht van de elf windparken van Windplan Groen besloten om zich aan te sluiten bij het Gesloten Distributiesysteem Groen.

Uitdagingen
In de situatie voor Windplan Groen was het de uitdaging om deze extra stap in het projectplan te integreren. Deze integratie stelde ons voor drie afzonderlijke beproevingen:

• De bouw van het gesloten distributiesysteem moest tijdig worden gestart omwille van de realisatie van het gehele plan. Want alleen wanneer de aansluiting op het net gegarandeerd is, volgt er groen licht voor de financiering en uiteindelijk de bouw van de aangesloten windparken.
• Het gesloten distributiesysteem bij Windplan Groen bracht een extra dimensie met zich mee in het maken van afspraken over de risicoverdeling voor de afzonderlijke aandeelhouders op technisch, financieel, fiscaal en juridisch gebied.
• Buiten de acht windparken van Windplan Groen sloot ook een groot zonnepark aan op het gesloten distributiesysteem om de opgewekte elektriciteit aan het landelijke net te leveren. Dit heeft als extra voordeel dat de capaciteit van het GDS beter wordt benut omdat wind en zon vaak complementair aan elkaar zijn.

Gedurende het volledige traject was Ventolines verantwoordelijk voor het bedenken van oplossingen voor kwesties als het verdelen en beheersen van de kosten en opbrengsten van het gesloten distributiesysteem, de locatiebepaling voor het onderstation en het maken van afspraken over wat er gebeurt als er onverhoopt een aansluitende partij zou wegvallen. Daarnaast hielp Ventolines in de daaropvolgende fases bij uiteenlopende zaken als technische berekeningen, contractering van aansluitende partijen, leveranciers en aannemers, het aanvragen van vergunningen, financiering, het projectmanagement en uiteindelijk de bouw zelf.

Op 10 maart 2023 is het Gesloten Distributiesysteem Groen (GDG) officieel in gebruik genomen. Ventolines is trots op de verschillende bijdragen die het heeft kunnen leveren aan de ontwikkeling en realisatie van het GDG. Daarbij heeft het gezamenlijk belang van de verschillende initiatiefnemers altijd voorop gestaan.

Hoe kan Ventolines u begeleiden bij uw keuze voor een gesloten distributiesysteem?
De toenemende complexiteit van duurzame projecten door het grotere aantal deelnemende partijen vraagt om een integrale aanpak en vereist praktische en diverse oplossingen. Hier heeft Ventolines veel ervaring mee. We merken dat klanten het waarderen dat wij hen met onze kennis en expertise vanaf het eerste initiatief tot aan de oplevering begeleiden en daarmee kunnen ontzorgen.

Voor een inpassen van een gesloten distributiesysteem binnen uw duurzame project helpen we graag met:

• haalbaarheidsstudies
• ontwerp
• contractering
• public affairs
• financiering, financieel modelleren en financiële analyse
• juridische structuur

Denkt u dat een gesloten distributiesysteem ook de oplossing is om uw initiatief te realiseren en aan te sluiten op het net? Of dat nu om een windpark of een zonnepark gaat, we delen graag onze expertise met u om uw project verder te brengen. Neem vandaag nog contact op met Rens Savenije voor een vrijblijvende kennismaking.